Η τύχη είναι στάση ζωής

Η τύχη εξαρτάται από τον τρόπο σκέψης που περιβάλλει τις πράξεις, την ιδιοσυγκρασία του καθενός και τις μετατροπές της και από τη σωματική κατάσταση του καθενός και τις μεταβολές της. (sic)

Η καθημερινότητά μας έχει φτάσει σε επίπεδα πρωτόγνωρα για τα δεδομένα μας, έχει υπερβεί τις δυνάμεις μας και λόγω όλων αυτών, έχει φτάσει σε επίπεδο αδιεξόδου. Η τύχη μοιάζει να μας έχει εγκαταλείψει, όλα μας φαίνονται «μαύρα κι άραχνα» και τίποτα αισιόδοξο δεν φαίνεται πως θα έρθει στις ζωές μας. Ψέματα;

Παρακολούθησα, την ημέρα της Εθνικής μας Επετείου, τα πρόσωπα των παιδιών και όσων συμμετείχαν στην παρέλαση, στη γενέτειρά μου Αρχαία Ολυμπία. Εκτός από ενθουσιασμό και χειροκροτήματα, δυσκολεύτηκα να διακρίνω εκείνο το αίσθημα που θα ταίριαζε κατά τη γνώμη μου στον καθέναν μας. Το αίσθημα του πατριωτισμού αν θέλετε, ή θα μπορούσα να πω (για να αποφύγω τη «ρετσινιά» του «εθνικιστή») το αίσθημα της ελληνικότητάς μας.

Από τη συμπεριφορά και την εμφάνιση των μαθητών αλλά και την αντιμετώπιση του όλου εορτασμού από την κοινωνία, έως την έλλειψη παιδείας και γνώσης για το τι πρεσβεύει η μέρα αυτή. Σαν φωτογράφος, παρατηρώ κάθε φορά, το πόσο είναι όλοι «απασχολημένοι» να βγάζουν φωτογραφίες ή video στα παιδιά τους, άλλοι να σπρώχνονται και να στριμώχνονται, άλλοι να κάθονται στις καφετέριες και να απολαμβάνουν τον καφέ τους, άλλοι να παζαρεύουν την αγορά ενός «μπαλονιού» από τον πλανόδιο μικροπωλητή. Μια εικόνα που χωρίς λέξεις, περιγράφει τα γεγονότα.

Πριν λίγες μέρες «εορτάζαμε» κάτι τελείως διαφορετικό, τις Απόκριες. Εκεί και αν μπορείς να διακρίνεις το πόσο «μακριά είμαστε νυχτωμένοι» σαν λαός. Μιμούμαστε κάλλιστα τους Λατινοαμερικάνους, εμπνεόμενοι από τη δική τους κουλτούρα, αντιγράφοντας τα δικά τους στοιχεία, χωρίς καν να ασχολούμαστε με τη δική μας πλούσια παράδοση και κουλτούρα, που στο κάτω-κάτω είναι αρχαιότατη. Έχουμε γενικά την τάση να δεχόμαστε (ως ορθότερα) τα ξένα στοιχεία και να απεμπολούμε τα δικά μας. Να τα θεωρούμε «μπας-κλας» και να τα γιουχάρουμε, χαρακτηρίζοντάς τα τουλάχιστον ως «χωριάτικα».

Επίσης χθες, παρακολουθούσα το ντοκιμαντέρ που έδειχνε πόσο σημαντικό είναι το να βοηθάς τους άλλους, το να έχεις κουλτούρα, το να έχεις παιδεία. Ήταν το «ταξίδι» της «Action Aid» στη Σιέρρα Λεόνε. Αυτό που μου έκανε εντύπωση περισσότερο απ’ όλα ήταν, η πράξη ενός κοριτσιού που περιμάζεψε ένα μπαλόνι που είχε πέσει στο έδαφος και το επέστρεψε, τη στιγμή που θα μπορούσε κάλλιστα να το κρατήσει και να παίξει μαζί του σαν παιδί. (Όσο και να ήταν «ωραιοποιημένο» το ντοκιμαντέρ, η αυθόρμητη αυτή πράξη, ήταν το λιγότερο αξιοθαύμαστη) Αυτή η εικόνα μου έφερε μια άλλη εικόνα στο μυαλό, εκείνη στα «τραπέζια» που συνήθως γίνονται μετά τη βάπτιση και το «χαμό» με τα μπαλόνια του στολισμού. Οι γονείς δεν μπαίνουν καν στη διαδικασία να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι αυτό δεν επιτρέπεται και να τους δώσουν να καταλάβουν το γιατί.

Από την άλλη μεριά, οι «ιθύνοντες» δλδ. αυτοί που «ελέγχουν» κατά κάποιον τρόπο τις ισορροπίες στην κοινωνία, είναι θεσμοθετημένοι και εκλεγμένοι, είναι οι «οδηγοί», φαίνεται πως είναι και αυτοί «μπλεγμένοι» ακόμα περισσότερο στο περίφημο «σύστημα», το οποίο φευ, είναι όλο το κοινωνικό σύνολο, οι δραστηριότητες, οι πράξεις, οι επιλογές, οι νόμοι, οι άνθρωποι. Το σύστημα δεν είναι κάτι εξωπραγματικό, κάτι «έξω» από εμάς. Είμαστε το σύστημα. Και δυστυχώς φαίνεται σαν να μην μπορούμε ούτε να το επηρεάσουμε, ούτε να το οδηγήσουμε προς το καλύτερο, ούτε καν να αντιληφθούμε πως είμαστε το ίδιο και το αυτό! Δεν καταφαίνομαι εναντίον κανενός. Ίσα-ίσα που επειδή αντιλαμβάνομαι το μερίδιο της ευθύνης που και εγώ έχω, προσπαθώ να ευαισθητοποιήσω και να «θίξω» τα αρνητικά, προκειμένου να πάψουν να κυριαρχούν στα θετικά που όλοι μας έχουμε. Η ωραιοποίηση της ζωής μας, είτε μέσω της τηλεόρασης και των κοινωνικών δικτύων, είτε μέσω των συνηθειών μας να «δείχνουμε» έναν άλλον εαυτό από εκείνον που έχουμε και είμαστε, φαίνεται πως διαιωνίζει το πρόβλημα και δεν καταφέρνει να βελτιώσει τα πράγματα και «έσω» μας. Γιατί αλήθεια συμπεριφερόμαστε σαν να μην ξέρουμε, σαν να μην γνωρίζουμε, σαν να μην μας ενδιαφέρει η ίδια μας η ζωή; Είναι ερωτήματα που ο κάθε σκεπτόμενος (εν δυνάμει όλοι μας) άνθρωπος έχει μέσα στο μυαλό του. Εκτός και αν είμαι εγώ που βλέπω το ποτήρι μισοάδειο.

Θέλω να σταθώ στην μορφή που έχει αποκτήσει η κοινωνία και την αντίληψή της γενικότερα. Υπάρχει ένα status που το αποδέχεται στο σύνολό της, ένα δεδομένο πολύπλευρο αλήθεια, μα τόσο «μονόχνοτο» και μονότονο. Παντού βλέπεις τα ίδια άνευρα πράγματα, παντού βλέπεις μια σπαρακτική κατ’ εμέ εικόνα, η οποία είναι απλά ένα συνονθύλευμα ετερόκλητων στοιχείων, μια θλιβερή «αντιγραφή» κάποιων «συμβόλων» ξένων που αναμασάμε χωρίς έλεγχο, χωρίς διάκριση, χωρίς να τα καταλαβαίνουμε. Έχουμε χάσει το κοινό αίσθημα ευθύνης που έχουμε απέναντι στον πολιτισμό μας, απέναντι στο αυθεντικό ελληνικό στοιχείο, απέναντι στις επόμενες γενιές. Κινούμαστε σαν μεθυσμένοι προς την κατεύθυνση που άλλοι ορίζουν, άκριτα και επικίνδυνα.

Με αυτά τα λίγα, ήθελα να θίξω το σοβαρό πρόβλημα της σημερινής κατάστασης, εν μέσω κρίσης, που ταλανίζει την κοινωνία, χωρίς αυτή να το αντιλαμβάνεται. Είναι γνωστό στον καθέναν μας πως εάν απεχθάνεσαι τα δικά σου και θέλεις να μοιάζεις σε κάτι άλλο, το μόνο που μπορείς να καταφέρεις είναι να γίνεις ένα αντίγραφο – όσο καλό και να είναι – ενός άλλου, χωρίς να έχεις τη δική σου προσωπικότητα και αυθεντικότητα. Η κακή μας τύχη, πιστεύω πως είναι αποτέλεσμα όλης αυτής της λάθος στάσης, όλης αυτής της αναστάτωσης μέσα μας, που δεν εννοούμε να καταλάβουμε πως μας πληγώνει ανεπανόρθωτα και μας οδηγεί από το ένα λάθος στο άλλο. Αυτό που χρειάζεται είναι επιτέλους να το αντιληφθούμε πρώτοι εμείς. Να παραδεχθούμε πως έχουμε κάνει λάθη, να τα αντιμετωπίσουμε σοβαρά και να προσπαθήσουμε να τα λύσουμε. Μόνο τότε θα αρχίσει και η τύχη να είναι ευνοϊκή απέναντί μας. Μόνο τότε θα μπορούμε να δούμε τα πράγματα γύρω μας να αλλάζουν προς το καλύτερο. Όσο παραπλανούμαστε και αποπροσανατολιζόμαστε από το δρόμο αυτό, τόσο περισσότερο θα παραμένουμε «μετέωροι».