Με την ευκαιρία του εορτασμού της Διακοσιετηρίδας από την Ελληνική Επανάσταση, σκέφτηκα να κάνω ένα αφιέρωμα, χρησιμοποιώντας την φιγούρα του θρυλικού Καραγκιόζη, σε μια αναπαράσταση εμπνευσμένη από πίνακες ζωγραφικής Ελλήνων και ξένων ζωγράφων της εποχής του Ξεσηκωμού και μετέπειτα.
Ο Καραγκιόζης ήρθε στο μυαλό μου γιατί ήθελα να συνδέσω αυτό ποιυ θα έφτιαχνα με κάτι τόσο Ελληνικό και ταυτόχρονα τόσο οικείο που έχει σημαδέψει τα παιδικά μας χρόνια. Τον «έντυσα» τσολιά και του έβαλα στο χέρι την Σημαία της Ελλάδας, γαλάζια με λευκό σταυρό, που βασίζεται στην αυτοσχέδια σημαία που έφτιαξε ο Παπαφλέσσας αμέσως μετά την κατάληψη της Τρπολιτσάς (Σεπτέμβριος 1821) με ένα κομμάτι από το ράσο του και δυό λευκές λωρίδες από την φουστανέλα του οπλαρχηγού Καπετάν Κεφάλα!
«Τα πατριωτικά έργα του Καραγκιόζη αποτέλεσαν πηγή ιστορικής πληροφόρησης για τους αγράμματους θεατές της περιόδου ακμής του είδους, από τη δεκαετία του 1890 έως και τη δεκαετία του 1960. Το θέατρο σκιών όμως, όπως κάθε τέχνη, διαβάζει την πραγματικότητα μέσα από τις δικές της συμβάσεις και ιδεολογικούς στόχους, με αποτέλεσμα η αναπαράσταση των γεγονότων να διαφοροποιείται από την επίσημη ιστορία. Οι διάφορες εκδοχές των έργων Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη, Η έξοδος του Μεσολογγίου, Το χάνι της Γραβιάς και η εκδίκησις του Οδυσσέως Ανδρούτσου δια το σούβλισμα του Αθανασίου Διάκου, Ο ήρως Θόδωρος Κολοκοτρώνης και Μάρκος Μπότσαρης συνιστούν δείγματα της ιδιαίτερης ανάγνωσης της Επανάστασης από τους καραγκιοζοπαίχτες. Διατηρούν τα πιο γνωστά ιστορικά γεγονότα αλλά τα μεταπλάθουν και τα παραποιούν για να προσφέρουν μια ανάγνωση της επανάστασης ως πεδίου παραδειγματικού ηρωισμού, αλτρουισμού και εθνικής ανωτερότητας. Δυσάρεστα γεγονότα αποσιωπώνται, οι άθλοι των ηρώων μεγεθύνονται ή αυξάνονται σε αριθμό, το Πατριαρχείο μετατρέπεται σε πρωτεργάτη του εθνικού αγώνα, ο Ανδρούτσος σκοτώνει τον Ομέρ Βρυώνη στο Χάνι της Γραβιάς, ενώ οι τυχόν εσωτερικές διαμάχες αποδίδονται κατά κύριο λόγο σε παρανοήσεις ή λανθασμένες εκτιμήσεις των εθνικών αγωνιστών. Η μετάπλαση των ιστορικών γεγονότων δεν υπαγορεύεται βέβαια μόνο από τις ιδεολογικές προτεραιότητες αλλά και από τους κώδικες της τέχνης που απαιτούν τη συμμετοχή του Καραγκιόζη και κάποιο βαθμό τυποποίησης της δράσης, η οποία διευκολύνει την απομνημόνευση των έργων από τους καραγκιοζοπαίχτες. Δεν απουσιάζουν βέβαια και οι ελάχιστες περιπτώσεις έργων με φανταστική πλοκή (Το λάβαρον του 1821 και ο κουρσάρος της Τζιας και Η ηρωίς της Ελληνικής Επαναστάσεως), στα οποία η Ελληνική Επανάσταση μετατρέπεται σε φόντο για συναρπαστικές περιπέτειεςμυθιστορηματικής προέλευσης, οι οποίες συνδυάζουν τον πατριωτισμό με προδοσίες, αρπαγές, ερωτικές αντεκδικήσεις και κουρσάρους».
Ιωάννα Παπαγεωργίου, επίκουρος καθηγήτρια Τμήματος Θεατρικών
♦
Πηγή: https://sparmatseto.gr/2021/01/09/karagiozhs-kai-1821-meros2/
Copyright information
2021 @ Δημήτρης Παπαϊωάννου | Papaioannou photography 2021
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή κειμένων, φωτογραφιών, video, γραφικών και εικονογραφήσεων, ή μετάδοση με οποιοδήποτε οπτικοακουστικό μέσο, όλου ή μέρους των αναρτήσεων του blog και του site, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη (Νόμος 2121 / 93 άρθρο 14 παρ. 3 Περί πνευματικής ιδιοκτησίας). Οι φωτογραφίες, τα γραφικά και γενικά αρχεία που υπόκεινται σε πνευματικά δικαιώματα και συνοδεύουν τα άρθρα, την ευθύνη νόμιμης χρήσης τους (ηθικό δικαίωμα) έχει ο δημιουργός τους.
papaioannouphotography.com 